ԽՆԴՐԱՆՔ

Սիրելի ընթերցողներ, Մի խնդրանքով եմ դիմում ձեզնից նրանց, ովքեր գործածում են Մակինտոշ համակարգիչ և ծանոթ են Ukelele ծրագրին։ Ցավոք, ես OS X ՕՀ-ով աշխատող գործիք չունեմ (ընտանիքումս էլ ոչ ոք չունի), այլապես ոչ մեկիդ չէի հանդգնի անհանգստացնել։ Իմ խնդրանքը կատարելու համար ձեզնից չափազանց քիչ ժամանակ կխլվի։ Եվ սա պետք է անել ո՛չ անձնապես ինձ համար, այլ հայագիտությամբ զբաղվող այն անձանց, ովքեր գործածում են Մակինտոշ տիպի համակարգիչներ։ Ձեզնից ովքեր վաղուց են հետևում մեր բլոգի նյութերին կամ ուշադիր զննել են մեր բլոգը, հիշում են կամ նկատել են, որ մենք երկու տարի առաջ ստեղծել էինք Հյուբշման-Մեյե-Բենվենիստի հնչյունային այբուբենի համար մի ստեղնաշար, որը նույն անգլերեն տարածված ստեղնաշարն է, պարզապես վերին տողը (թվերի մասը) փոխարինված է անհրաժեշտ գրանշաններով, ինչպես տեսնում եք այս նկարում և կարող եք կարդալ մեր հետևյալ գրառման մեջ՝ http://grahavak.blogspot.am/2014/05/blog-post_27.html 

(Ընդհանրապես հայերենի տառադարձության և հնչյունային այբուբենների մասին կարող եք կարդալ այստեղ՝ http://grahavak.blogspot.am/2014/05/blog-post_15.html)։

Բայց ես պատրաստել եմ ստեղնաշարը միայն լինուքսյան և ուինդոուսյան համակարգերի համար, ուստի Մակինտոշ գործածողները, ցավոք, չեն կարողանա դրանից օգտվել։ Ուինդոուսյան ստեղնաշարը պատրաստելու համար ես Լինուքսում օգտվեցի (իմ համակարգիչը միայն լինուքսյան բաշխումով է աշխատում) ուինդոուսյան համապատասխան ծրագրից՝ Wine-ի միջոցով, բայց վերջում ստեղծված .klc նիշքը տեղակայման համար անհրաժեշտ գործարկելի նիշքի վերածելու համար դիմեցի ուրիշին, քանի որ իմ լինուքսյան համակարգում դա անել այլևս հնարավոր չէր։ Իսկ Մակինտոշի համար նույն ստեղնաշարը ստեղծել ես չեմ կարող, ուստի դարձյալ պիտի դիմեմ ուրիշների օգնությանը։ Այս ստեղնաշարը չափազանց հեշտացնում է այն մարդկանց աշխատանքը, ովքեր կարիք ունեն հայերեն բառերը ներկայացնելու տառադարձությամբ։ Այսպիսի մի ստեղնաշարի բացակայությունն է, կարծում ենք, ստիպել ստեղծելու հայերենի ուրիշ տառադարձական համակարգեր, որ այսօր լայնորեն գործածվում են, բայց հանձնարարելի չեն այն պարզ պատճառով, որ հակագիտական են։ Օրինակ՝ շատ է տարածվել վերջին տարիներին Ամերիկյան Կոնգրեսի գրադարանի մշակած տառադարձական համակարգը, բայց այն չի ներկայացնում հայերեն յուրաքանչյուր տառ միայն մեկ գրանշանով. սա ոչ ճիշտ մոտեցում է։ Ահա այս պատճառով էլ խիստ ցանկալի է, որ մարդիկ զանազան տառադարձական համակարգեր գործածելու փոխարեն, ունենալով համապատասխան ստեղնաշարը, շարունակեն գործածել արդեն վաղուց հայագիտությանը հայտնի և հարմար Հյուբշման-Մեյե-Բենվենիստի հնչյունային այբուբենը հայերենի համար։ Եթե Ձեզնից որևէ մեկը ժամանակ և ցանկություն ունի Ukelele ծրագրով պատրաստելու այս ստեղնաշարը, ապա անգլերեն ստեղնաշարի վերին տողի գրանշանների յունիկոդային այլագրերը (կոդերը) հետևյալն են.

key { [ 0x1002018, asciitilde ] };
key { [ 0x1000113, 0x1000112 ] };
key { [ 0x100014D, 0x100014C ] };
key { [ 0x1000259, 0x100018E ] };
key { [ 0x1000142, 0x1000141 ] };
key { [ 0x1000121, 0x1000120 ] };
key { [ 0x100010D, 0x100010C ] };
key { [ 0x1000161, 0x1000160 ] };
key { [ 0x100017E, 0x100017D ] };
key { [ 0x10001F0, parenleft ] };
key { [ 0x100030C, parenright ] };
key { [ minus, underscore ] };
key { [ 0x1001E59, 0x1001E58 ] };

Ստեղնաշարի անունը դրել ենք "Armenian (IPA)"։